Skolioza je medicinski termin koji se koristi za opisivanje abnormalne zakrivljenosti kičmenog stuba. Ova deformacija se obično javlja u obliku bočne zakrivljenosti, što znači da kičma izgleda kao slovo „S“ ili „C“ sa strane. 

Skolioza može biti uzrokovana različitim faktorima i može se razlikovati u svom intenzitetu i težini.

Manifestacija skolioze može varirati u zavisnosti od njene težine. 

Kod nekih osoba, zakrivljenost kičme može biti jedva primetna, dok kod drugih može biti izražena i dovesti do vidljive nepravilnosti u držanju tela. 

Simptomi skolioze mogu uključivati

Simptomi skolioze mogu varirati u zavisnosti od težine deformacije kičmenog stuba, kao i lokacije zakrivljenosti. 

Ovo stanje može uzrokovati brojne fizičke i emocionalne probleme, a neki od najčešćih simptoma su.

Asimetričan položaj ramena i karlica

Asimetričan položaj ramena i karlica je čest simptom skolioze. Osobe koje imaju skoliozu često primećuju da njihova tkiva oko ramena i karlica izgledaju asimetrično. To može biti posledica zakrivljenosti kičme i nepravilnog rasporeda mišića i tkiva.

Jedan od primera asimetrije je kada zahvaćena ruka ili noga izgledaju kraća od druge. Ovo je rezultat zakrivljenosti kičme koja može izazvati efekat optičke iluzije. Dok su ta ruka ili noga zapravo iste dužine kao i druge, izgleda kraća zbog nepravilnosti u držanju tela.

Takođe, asimetričnost se može uočiti i u odeći. Na primer, jakna ili suknja mogu izgledati naborano na jednoj strani tela, dok na drugoj strani izgledaju normalno. Ovo je posledica nejednakog položaja ramena i karlica, koji utiče na izgled odeće.

Važno je napomenuti da asimetrija ramena i karlica može biti i fiziološka i normalna kod nekih ljudi. Međutim, kod osoba sa skoliozom, ova asimetrija je izraženija i može biti jedan od pokazatelja prisustva skolioze.

Nejednakost ili izbočenje jednog od ramena 

Nejednakost ili izbočenost jednog od ramena je još jedan čest znak skolioze. Kod osoba koje pate od ove deformacije, ramena mogu biti različitih oblika i veličina, što može dovesti do vidljivog ispupčenja jednog od njih.

Ispupčenje ramena se obično odnosi na gornji deo leđa s jedne strane tela. Na primer, ako imate skoliozu s desne strane, vaše desno rame će se činiti ispupčenije od levog. Ovo ispupčenje može biti vidljivo u ogledalu ili na slikama.

Pored ispupčenja, jedno rame može biti i više privučeno u odnosu na drugo. 

Ove nepravilnosti u položaju ramena su rezultat zakrivljenosti kičmenog stuba, koja prouzrokuje nepravilan raspored mišića i tkiva. To može dovesti do preoblikovanja mišića sa jedne na drugu stranu kičme, što može dovesti do ispupčenosti ramena.

Nagnutost tela ili kukova

Nagnutost tela ili kukova takođe su česti simptomi skolioze. Osobe koje pate od ove deformacije mogu primetiti da su nagnute u jednom pravcu, što može dovesti do promena u hodanju i držanju tela.

Nagnutost tela prema jednoj strani može biti uzrokovana zakrivljenjem kičme, što dovodi do nepravilnog rasporeda mišića i tkiva na jednoj strani tela. To može uzrokovati nejednaku raspodelu težine na obe strane tela, što rezultira nagnućem prema jednoj strani.

Takođe, nagnutost u kukovima može biti uzrokovana skoliozom. Ovakva nagnutost može uticati na balans i ravnotežu tela. Osobe koje imaju nagnutost kukova često imaju problem da održe ravnotežu kada stoje ili hodaju duži vremenski period.

Kada se nepravilan položaj kukova i nagnutost tela ne leče, mogu se razviti loše navike držanja i promene u hodu. To može dovesti do dodatnih zdravstvenih problema kao što su bol u leđima ili problemi s kukovima.

Nepravilnost u pravilnom držanju 

Nepravilnost u držanju uspravno je još jedan uobičajen simptom skolioze. Osobe koje pate od ove deformacije mogu primetiti da imaju nepravilnost u uspravnom držanju tela, što može izgledati kao grba u poređenju sa glatkom linijom kičme.

Kod zdrave osobe, kičma bi trebala biti ravna i bez ikakvih izbočina ili uvijanja. Međutim, kod osoba sa skoliozom, kičma može biti zakrivljena u obliku slova „S“ ili „C“. To može rezultirati nepravilnim rasporedom kičme i mišića duž kičmenog stuba.

Ova nepravilnost u držanju tela može biti vidljiva kada stojimo uspravno ili sedimo sa ravnom leđima. Umesto da imamo glatku liniju kičme, može se primetiti izbočenje, uvijanje ili gruba krivina duž kičmenog stuba.

Ova nepravilnost u držanju tela može biti i estetski i funkcionalno problematična. Estetski, jer takva deformacija može izazvati nesigurnost ili smanjeno samopouzdanje kod osoba koje pate od skolioze. Funkcionalno, jer nepravilno držanje tela može dovesti do nelagodnosti, bolova u leđima i ograničene pokretljivosti.

Problemi sa ravnotežom

Skolioza može dovesti do problema sa ravnotežom i koordinacijom pokreta. Osobe koje pate od ove deformacije kičme mogu se osećati nesigurno na nogama i biti sklonije padovima i povredama.

Zakrivljenje kičme kod skolioze može uzrokovati neujednačenu raspodelu težine na nogama. To može uticati na prirodnu ravnotežu tela i otežati održavanje stabilnosti pri stajanju ili hodanju. Osobe sa skoliozom često opisuju osećaj neravnoteže i nestabilnosti tokom kretanja, posebno na neravnim površinama ili prilikom promene pravca.

 

Pored problema sa ravnotežom, skolioza takođe može uticati na koordinaciju pokreta. Zakrivljenje kičme može uticati na funkciju mišića koji su zaduženi za održavanje pravilnog držanja tela i koordinaciju pokreta. 

To može rezultirati nespretnim i neusklađenim pokretima, što može dodatno otežati održavanje ravnoteže.

Nesigurnost u hodanju i veća podložnost padovima i povredama mogu imati značajan uticaj na svakodnevni život osoba sa skoliozom. Mogu se javiti strah od padova i ograničenje u aktivnostima koje uključuju kretanje, kao što su sportovi ili aktivnosti na otvorenom.

Bol u leđima ili bedrima

Skolioza može dovesti do bolova u leđima, bedrima i nogama, posebno kada je zahvaćena oblast kičme u pitanju. Bol može biti pogoršana fizičkom aktivnošću ili dugim periodima stajanja i sedenja.

Zakrivljenje kičme kod skolioze može dovesti do neravnomerne raspodele pritiska na različitim delovima kičmenog stuba. To može iritirati mišiće, ligamente i nerve, što može dovesti do bola u leđima, bedrima i nogama.

Bol se najčešće javlja na nivou zakrivljene oblasti kičme, ali može se proširiti do drugih delova tela. Na primer, osoba sa skoliozom koja ima zakrivljenost u gornjem delu kičme može osetiti bol u ramenima ili vratu. 

Osobe koje imaju zakrivljenost u donjem delu kičme mogu osetiti bol u bedrima ili nogama.

Fizička aktivnost i dugi periodi stajanja ili sedenja mogu pogoršati bol kod osoba sa skoliozom. Dugotrajno sedenje može dovesti do smanjenja tonusa mišića leđa i pogoršanja zakrivljenja kičme. 

Zbog toga, osobe sa skoliozom treba da izbegavaju dugotrajno sedenje i da često održavaju položaj tela koji neće pogoršati njihovo stanje.

 

Za ublažavanje bolova kod osoba sa skoliozom, preporučuju se stručne terapije, uključujući fizikalnu terapiju, masaže, osteopatiju i akupunkturu. Fizikalna terapija može biti posebno korisna za jačanje mišića leđa i trbuha koji podržavaju kičmu, poboljšanje držanja i smanjenje pritisaka na zahvaćenoj oblasti kičme.

Takođe, preporučuje se redovno vežbanje i aktivnosti koje poboljšavaju fleksibilnost i jačaju mišiće leđa i trbuha. Ove vežbe pomažu u smanjenju pritisaka na kičmu i poboljšavaju ravnotežu i koordinaciju pokreta.

Vrste skolioze, idiopatska, kongenitalna, neuromuskularna

Idiopatska skolioza

Ovo je najčešći oblik skolioze i nastaje bez poznatog uzroka. Idiopatska skolioza može se javiti tokom rasta i razvoja dece i adolescenata. Ova vrsta skolioze može se podeliti na tri podtipa: infantilna, juvenilna i adolescentna skolioza, u zavisnosti od doba kada se razvija.

Kongenitalna skolioza

Ova vrsta skolioze se javlja kod beba i dece usled urođenih deformacija kičme. Kongenitalna skolioza može biti rezultat abnormalnog razvoja kičmenih pršljenova tokom fetalnog razvoja. Ova vrsta skolioze može biti različitog stepena težine i može uticati na druge organe u blizini kičme.

Neuromuskularna skolioza

Ova vrsta skolioze nastaje kao posledica neuromišićnih poremećaja, kao što su cerebralna paraliza, miopatije ili mišićna distrofija. Neuromuskularna skolioza može biti progresivna i teška, utičući na funkcionalnost tela i disanja.

Zaključak

Skolioza je abnormalna zakrivljenost kičmenog stuba koja se obično manifestuje kao bočna zakrivljenost u obliku slova „S“ ili „C“ sa strane. Manifestacija skolioze može varirati u zavisnosti od težine deformacije, ali uključuje nepravilnosti u držanju tela, asimetriju ramena i karlica, probleme sa ravnotežom, otežano disanje i bol u leđima ili bedrima. Postoje različite vrste skolioze, uključujući idiopatsku, kongenitalnu i neuromuskularnu skoliozu, koje se odlikuju različitim uzrocima i težinom deformacije. 

Dijagnoza se postavlja putem fizičkog pregleda i dijagnostičkih metoda kao što su rendgenske snimke kičme. Lečenje se individualizuje i može uključivati nošenje ortopedskih pomagala, fizikalnu terapiju ili hiruršku intervenciju. 

Redovno praćenje i konsultacija sa stručnjacima su ključni za adekvatno vođenje procesa lečenja i održavanje funkcionalnosti kičmenog stuba.